Hac, İslâm’ın 5 şartından birisi olup bedenî ve malî bir ibadettir. Kendisinde mali ve bedeni yönden şartları oluşan kimselere, ömründe bir defa Hac yapmak farzı ayındır. Hac, dünyada bir kimse için yapabileceği en manevi yolculuktur. Hac yapmış bir Müslümana “Hacı” denilmektedir. Hac, buluğ çağına ermiş ve ekonomik yönden maddi durumu yeterli olan her Müslümana farz kılınmıştır.

Evet, bir kimse sağlık şartları seyahate ve bedeni ibadete uygun olmaması, çok yaşlı olması ve diğer mücbir sebeplerden dolayı hacca gidememesi durumunda, yerine vekil gönderebilmektedir. Aynı şekilde, bir kimse de başkasının vekâleti ile hacca giderek onun yerine hac ibadetini yapabilir. Böylece, vekil gönderen kişi hac ibadetini yerine getirmiş ve sevabını almış olur.

Hac ibadetini yerine getiremeyen ve yerine vekil gönderemeyen kişi vefat ederken vasiyet verebilir. Daha sonra varisleri, onun mirasından vekâletle birisini hacca gönderebilir. Kişi vasiyet etmediği takdirde de varisleri onun niyetine hac yapabilir veya yaptırabilirler. Böylece vefat eden kişinin hac ibadeti borcu ödenmiş olur.

Hac yolculuğuna çıkmadan önce çevrenizden, eş ve dostunuzdan helallik alınması tavsiye edilmektedir. Hacca gitmeden önce çokça İstiğfar ve Salavat-ı Şerife okunmalıdır. Hac yolculuğu öncesinde Tesbih Namazı, Evvabin Namazı ve Duha Namazı gibi manevi hazırlıklar da tavsiye edilmektedir. Bunların yanında bir takım maddi hazırlıkları da yapmakta fayda vardır. Bunların başında sağlık kontrolü gelmektedir. Onun dışında; terlik, ihram, bel kemeri gibi eşyaların mutlaka yanına alınması. Varsa kullanılan ilaçlar, kişisel ürünler de yeterli miktarda alınmalıdır. Pasaport, vize, kimlik kartı ve diğer resmi evrakların yanınızda olması lazımdır. Uçuş saatinden önce valiz teslimi ve diğer işlemler için havalimanına vakitli gelinmesi de önemli hususlar arasındadır.

Hac yolculuğuna çıkmadan önce hazırlanması gereken evraklar şunlardır: Diyanet tarafından verilen acenta kayıt belgesi, uçuş tarihinden itibaren en az 8 ay geçerli ve çipli pasaport, TC Kimlik Numaralı Nüfus cüzdanının arkalı- önlü fotokopisi, 2 adet vesikalık fotoğraf (Arka Fon Beyaz), Menenjit Aşı Kartı (İl ve İlçe Sağlık Merkezlerinde yapılmaktadır.)

Hac, umre ve kıran haccı ibadetlerinde erkek ve kadınların giydikleri kıyafete ihram ismi verilmektedir. Erkeklerin giydiği ihram rida ve izar olarak isimlendirilen iki parçadan oluşmaktadır. Hanımların ise ihramı normal elbisedir. İhram aynı zamanda hac ibadeti esnasında bazı durumları haram kılmaya da verilen isimdir. İhram hac ve umre ibadeti için şarttır. Yerine getirilmesi için ihrama girilmesi gereklidir.

İhrama girecek olan kimse öncelikle tırnaklarını kesmeli, tıraş olmalıdır. (koltuk altı ve özel tıraş dâhil) gerekli olduğu yerde; saç, sakal ve bıyıkların da düzeltilmesine önem verilmelidir. İhrama girmeden önce imkân varsa gusül, yoksa normal abdest alınmalıdır. Baş açık ve ayaklar çıplak bırakılır. Ancak ayaklarına topukları ve üzeri açık terlik giyer. İzar ve ridaya büründükten sonra 2 rekât namaz kılar: Birinci rek’atta Fatiha-i Şerife’den sonra Kafirun suresini, ikinci rek’atta Fatiha-i Şerife’den sonra ihlas suresini okur. Namazdan sonra kıbleye dönüp hac veya umreden hangisine niyet edecekse ona niyet eder. (Vekil ise falan kimse adına der) Ara vermeden 3 kere:“Lebbeyk, Allahumme lebbeyk, lebbeyke la şerike leke lebbeyk. İnnel-hamde ve’n-ni‘mete leke ve’l-mülk. La şerike Lek.” diye telbiye getirip peşinden tekbir ve Salavat-ı şerife okur. Bu şekilde ihrama girilmiş olur.

Hac, öncelikle niyet ederek başlanan bir ibadettir. “Allah rızası için hac yapmaya” niyet edilerek yola çıkılır. Mikat mahalli denilen yere gelindiğinde ihrama girilir. Uçuşun direk Mekke-i Mükerreme’ye yapıldığı yolculuklarda İhrama havalimanında girilmesi gerekmektedir. Kabe-i Muazzama’ya varıldığı zaman Haccın umresi yapılır, daha sonra İhramdan çıkılır. Zilhicce Ayının 8. Günü olan Terviye gününe kadar; namaz, dua, tavaf, umre gibi nafile ibadetler bol bol yapılır. Terviye günü erkenden Mekke-i Mükerreme’de (otelde) boy abdesti alınarak Hac İhramına girilir. Mina’ya mümkün olmazsa Arafat’a hareket edilir. Terviye günü Mina’da kalınarak 5 vakit namaz kılınması sünnettir. Arefe günü sabahı Mina’dan Arafat’a hareket edilir. O gün güneş batıncaya kadar Arafat’ta kalınır. Öğle ve ikindi namazı öğle vaktinde cem edilerek kılındıktan sonra vakfe duası yapılır. O gün akşama kadar dua, niyaz ve ilticalara devam edilir. Arafe günü, güneşin batmasıyla Müzdelife’ye hareket edilir. O gece Müzdelife’de geçirilir. Müzdelife’ye varır varmaz Akşam ve yatsı namazları cemaat ile kılınır. Sabah namazından sonra vakfe duası yapılarak, güneş doğmadan Mina’ya hareket edilir. Mina’da büyük şeytana 2 taş atılır. Oradan tekrar istirahat yerine dönülür. Kurbanın kesilmesi beklenir. (Kurban kesilmeden ihramdan çıkılmaz.) Kurbanın kesildiğine dair haber gelince saç tıraşı olunarak ihramdan çıkılır. Bayramın üç günü içinde Kâbe’ye gidilerek farz olan “İfaza Tavafı” yapılır. Bayramın 2. ve 3. günleri Mina’ya gidilerek 3 şeytana 7’şer taş atılır. Veda tavafı yapılarak Hac ibadeti tamamlanmış olur. Bundan sonra dönüş yolculuğu başlar.